“Ucieczka Viktorią? Cork, Irlandia i kwestia powojennych Europejczyków”

Towarzystwo Irlandzko Polskie serdecznie zaprasza na wieczór historycznej refleksji o historii Europejskich azylantów, którzy znaleźli się w Irlandii w latach 40 XX wieku.

Wykład wygłosi Gabriel Doherty z Wydziału Historycznego na Uniwersytecie w Cork w sobotę dnia 2 czerwca 2018 roku o godzinie 20:00. Wydarzenie odbędzie się w Domu Polskim przy 20 Fitzwilliam Place, Dublin 2. Wydarzenie jest częścią Festiwalu Polsko Irlandzkiego (PolskaEire Festiva) organizowanego pod auspicjami Ambasady Polskiej w Dublinie.

Lekkie przekąski i napoje będą serwowane dzięki uprzejmości Ambasady Polskiej w Dublinie.

O około 13:00 w piątek 30 września do portu w mieście Cork zacumował statek z czasów drugiej wojny światowej. Na pokładzie znajdowało się około 350 azylantów z różnych krajów Środkowej i Wschodniej Europy, którzy próbowali wydostać się ze strefy władzy, komunistycznej, która w poprzednich latach zaczęła zataczać w Europie coraz szersze kręgi. Azylanci byli Polakami, Estończykami, Litwinami, Łotyszami, Finami oraz mieszkańcami Jugosławii.

Pasażerowie statku wypłynęli kilka dni wcześniej z Goteborga, z zamiarem przeprawy przez Atlantyk i rozpoczęcia nowego życia w Kanadzie. Niestety w trakcie rejsu pojawiły się problemy związane z dalsza przydatnością statku do żeglugi, co spowodowało, że statek był zmuszony do zacumowania w Cork i przeprowadzenia napraw.

W ten sposób rozpoczęła się roczna dyplomatyczna i humanitarna saga, koncentrująca się na pytaniu o właściwą politykę prowadzoną w sprawie uchodźców.

Szybko też okazało się, że rząd kanadyjski jest przeciwny przyjęciu uchodźców ze statku, mimo iż kilka osób posiadało wizy wjazdowe.

Powrót uchodźców do krajów ojczystych też nie był możliwy biorąc pod uwagę atmosferę, która panowała w podzielonej w tym czasie Europie.

Pytano również o odpowiedzialność szwedzkiego rządu w tej sprawie, ale większość międzynarodowego zainteresowania skierowana była na reakcje irlandzkiego rządu.

Widok tak zatłoczonego statku nieuchronnie prowadził do porównań z “statkami trumiennymi”, które płynęły z tego samego portu prawie dokładnie sto lat wcześniej w czasie Wielkiego Głodu. Nie było to przypadkowe, gdyż wydarzenie działo się w czasach, gdy wielu współczesnych obywateli Irlandii zmuszonych było do opuszczenia własnego kraju w poszukiwaniu zatrudnienia za granicą.

Sposób bycia pasażerów podczas ich wymuszonego pobytu w Cork – w opuszczonym obozie wojskowym, który został przejęty i prowadzony przez Irlandzki Czerwony Krzyż, z którego uchodźcy mogli swobodnie wchodzić i wychodzić – stał się częścią miejskiego folkloru , z licznymi opowieściami o interakcji między mieszkańcami a tymi nowymi, egzotycznymi przybyszami. Również pasażerowie sami kreowali własne wrażenia z Cork i dotyczące ich mieszkańców. Podczas ich przedłużonego pobytu, kilka dzieci przyszło na świat w szpitalach położniczych w mieście.

Ten ilustrowany zdjęciami wykład będzie zawierał omówienie tego incydentu, począwszy od zbadania okoliczności, które doprowadziły do odejścia statku, i jego pasażerów, z Göteborga, przechodząc do dyskusji na temat różnych doświadczeń wynikających z rocznego pobytu w Cork części pasażerów, kończąc na dyskusji na temat rozwiązania impasu.

Biografia

Dr Gabriel Doherty wykłada na Wydziale Historii, University College Cork. Otrzymał tytuł licencjata w dziedzinie historii nowożytnej na Uniwersytecie w Oksfordzie, studiował w Magdalen College w latach 1986-1989.

Map

PolskaEire Festival